آشنایی با انواع چوب به کار رفته در تولید مبل
مرغوب‌ترین و بهترین چوب برای مبلمان چیست؟ آیا کیفیت چوب عمر مفید مبلمان را افزایش می‌دهد؟ آیا جنس چوب در زیبایی مبلمان تاثیرگذار است؟ مبلمان یکی از مهم‌ترین عناصر در دکوراسیون داخلی است و در واقع نشان دهنده‌ی سبک و سلیقه‌ی انتخابی فرد است. از آنجایی که مبلمان کاربرد زیادی در دکوراسیون داخلی دارد ممکن است با انتخاب‌های اشتباه با مشکلاتی مانند کثیف شدن روکش، شکستن فنر نشیمن، ترک خوردگی چوب و ایجاد صدای ناهنجار مواجه شوید. بنابراین هنگام خرید مبلمان علاوه بر توجه به زیبایی و ظاهر باید به کیفیت و مقاومت چوب نیز توجه کنید. عدم شناخت کافی نسبت به انواع چوب در طولانی مدت، باعث از بین رفتن مبلمان و خرابی آن نیز می‌شود. بنابراین در این مقاله به بررسی انواع چوب مبلمان، بهترین چوب‌ها برای مبلمان و موارد دیگر می‌پردازیم.
انواع چوب در تولید مبلمان
امروزه مبلمان در زندگی افراد نقش مهمی دارد و قبل از خرید آن باید تمامی نکات مهم را به درستی بررسی کنید، اما مهم‌ترین قسمت در انتخاب مبلمان تقریباً چوب آن است. از آنجایی که نوع چوب می‌تواند دوام مبلمان را بالا ببرد به گران‌تر نشان دادن آن هم کمک زیادی می‌کند. قبل از اینکه بخواهیم درباره چوب‌های مورد استفاده در طراحی داخلی توضیح بدهیم، بهتر است با سه نوع اساسی چوب آشنا شوید. این سه نوع عبارتند از: چوب‌های نرم، چوب‌های سخت و چوب‌های صنعتی.
چوب‌های نرم
چوب‌های نرم، چوب‌هایی هستند که از درختان مخروطی فرآوری می‌شوند. درختان مخروطی با اصطلاح Gymnosperms شاخته شده‌اند. از نمونه‌های چوب‌های نرم می‌توان به سرو، کاج، صنوبر و سرخ درخت اشاره کرد. برخلاف باور عموم نامگذاری چوب‌های نرم، به علت نرمی آن‌ها نیست و در واقع بسیاری از چوب‌های سخت وجود دارند که نرم‌تر از چوب‌های نرم هستند. اکثر چوب‌های نرم مقاومت بالایی دارند و در صنعت ساختمانی نیز قابل استفاده هستند. صنوبر و کاج جزء چوب‌های هستند که برای بازسازی خانه‌ها کاربرد دارند. از دلایل معروفیت چوب‌های نرم می‌توان به مقاومت در برابر پوسیدگی و حشرات اشاره کرد. اما انواع چوب‌های نرم چه ویژگی‌هایی دارند؟
سرو:
چوب سرو، چوبی سبک و قابل رنگ‌آمیزی است و بیشتر برای پوشش داخلی دیوارهای داخل ساختمان و مبلمان استفاده می‌شود.
صنوبر:
چوب صنوبر با نام چوب درخت کبوتر و یا چوب سفید نیز شناخته می‌شود. این چوب بسیار قوی و پایدار است و رطوبت و هوا تاثیری بر روی آن ندارد. از لحاظ اقتصادی قیمت این چوب مقرون به صرفه است و یک گزینه‌ی مناسب برای ساخت مبلمان است، زیرا مبلمانی که با این چوب تولید می‌شوند قیمت اقتصادی دارند. از آنجایی که این چوب‌ها کمی سست و شکننده هستند، برای مبل‌هایی با منبت کاری و ریزه کاری مناسب نیستند.
کاج:
چوب‌های کاج معمولاً به سه نوع کاج اروپایی، کاج بلسان و کاج ارزان قیمت تقسیم بندی می‌شوند. کاج اروپایی دارای بافتی خاص است و برای مبلهای گران قیمت و دکوراسیون‌های لوکس استفاده می‌شود. زمینه چوب کاج اروپایی تیره رنگ است و رگه‌های زیبا و روشنی دارد. چوب بلسان و یا چوب نراد با رنگ‌های قهوه‌ای، سفید و با رگه‌های ظریف و زیبا شناخته شده است. از چوب کاج بلسان برای صنایع مبلمان، خمیر کاغذ و جعبه سازی استفاده می‌کنند.
چوب‌های سخت
چوب سخت معمولاً از درختانی که برگ آن‌ها می‌ریزد به دست می‌آید و رشد کندتری نسبت به سایر درختان دارد. چوب‌های سخت درختانی هستند که برگ و بذر تولید می‌کنند. از نمونه‌های چوب‌های سخت می‌توان به بلوط، افرا، گیلاس، چوب ماهون و گردو اشاره کرد. چوب‌های سخت در تولید مبلمان‌های بسیار با کیفیت به کار می‌رود زیرا کیفیت و دوام بسیار بالایی دارند. همچنین از چوب سخت در کف سازی و اسکلت بندی مبلمان‌های با کیفیت نیز استفاده می‌شود و از چوب‌های نرم بیشتر در ساخت درب، پنجره و در مبل سازی به صورت محدودتر استفاده می‌کنند.
چوب گردو:
چوب درخت گردو بسیار زیبا، همراه با بافت‌‌های ریز بوده و برای منبت‌کاری بهترین گزینه می‌باشد. از بهترین ویژگی‌های چوب گردو سخت بودن آن است و در عین حال به علت تلخی چوب گردو، حشرات از آن دوری می‌کنند، به همین علت، مبلمان و صندلی‌هایی که از این چوب ساخته می‌شوند، برای مناطق شمالی، تراس و آلاچیق‌ها مناسب هستند. رنگ چوب گردو، قهوه‌ای شکلاتی تا زرد و گاهاً خاکستری مایل به قهوه‌ای تیره و سیاه است. از کاربردهای دیگر چوب گردو می‌توان به ساخت کنسول ماشین‌های لوکس، معرق‌کاری، ساخت مجسمه‌های چوبی، تولید کابینت، درب، ابزارآلات موسیقی، تولید روکش و منبت کاری سر تاج مبلهای استیل اشاره کرد.
چوب افرا:
افرا یکی از محبوب‌ترین چوب‌ها برای ساخت مبلمان است و علاوه‌بر مبلمان از آن در تولید لوازم دیگری مانند کمد، کتابخانه و میز استفاده می‌کنند. در واقع می‌توان گفت افرا بهترین چوب برای ساخت مبلمان است. رنگ چوب افرا سفید مایل به کرم با درخشندگی کم و بیش صدفی است. همچنین از این چوب بیشتر برای ساخت مبلمان کلاسیک استفاده می‌کنند. چوب افرا در ایران دارای گونه‌های متفاوتی است که می‌توان به افرا پلت، کیکم و افرا شیردار اشاره کرد.
چوب ماهون:
چوب ماهون جزء چوب‌های گران قیمت و زیبا است، اما دسترسی به این چوب آسان نبوده و جزء چوب‌های وارداتی محسوب می‌شود.
چوب ماهون بیشتر برای ساخت آلات موسیقی استفاده می‌شود. این چوب در درجه کیفی بالایی قرار دارد و از لحاظ تنوع بسیار بی‌نظیر است. همچنین به علت دوام و استحکام بالای این چوب، برای ساخت مبلمان نیز کاربرد دارد. رنگ این چوب در طیف‌های رنگی کرم و قهوه‌ای مایل به قرمز وجود دارد.
چوب گیلاس:
از چوب گیلاس برای ساخت مبلمان، درب‌ها، کابینت‌ها، منبت کاری، سازهای موسیقی و کفپوش استفاده می‌شود. چوب گیلاس یک ویژگی خیره‌کننده و منحصر به فرد دارد و این ویژگی این است که رنگ این چوب به مرور زمان تیره شده و ظاهری جذاب در وسایلی که با این چوب ساخته شده‌اند، ایجاد می‌کند. این چوب زمانی که برش می‌خورد، رنگی صورتی مانند دارد و پس از مدتی به رنگ طلایی و قهوه‌ای تیره تغییر رنگ می‌دهد. چوب گیلاس، چوبی نسبتاً سخت، با انعطاف‌پذیری و دوام بالا است که باعث می‌شود در برابر ضربه، خراشیدگی و فرورفتگی از خود مقاومت بالایی نشان بدهد. با توجه به دارا بودن ویژگی‌ها و مزایای چوب گیلاس، وسایل و عناصر ساخته شده از این چوب تقریباً گران قیمت هستند.
چوب بلوط:
چوب بلوط دارای نوع سفید، مشکی و قرمز است که از بین همه آن‌ها تنها بلوط ایرانی در دسترس‌تر است. چوب بلوط جزء زیباترین چوب‌ها است اما با گذشت زمان کمی رنگ آن تغییر می‌کند.
از ویژگی‌های مهم چوب بلوط به استحکام و مقاومت بالای آن می‌توان اشاره کرد. این چوب دارای دانه‌های مواج است و با خراطی دقیق، این موج‌ها می‌توانند ظاهری برجسته و زیبا پیدا کنند. چوب بلوط در برابر سایش و رطوبت مقاوتی عالی دارد که به همین دلیل در صنایع مبلمان، پارکت، میز و صندلی کاربرد زیادی دارد.
چوب راش:
راش یکی از مشهورترین چوب‌ها برای ساخت مبلمان است. رنگ این چوب از سفید تا زرد متمایل به قرمز می‌باشد. چوب راش نوعی چوب فشرده و سنگین است و باعث افزایش وزن بدنه مبلمان می‌شود که البته این سنگینی، به موارد دیگری مانند نوع مبل (مبل کلاسیک، مبل راحتی، مبل استیل)، نوع سفارش و کلاف مبل نیز بستگی دارد.
چوب راش انتخابی عالی و مناسب برای انواع مبلمان، میز، صندلی و سایر وسایل داخلی است. یکی از راه‌های تشخیص چوب راش از طریق پوست نازک،خاکستری و رگه‌های افقی جزئی است. از دلایل محبوبیت چوب راش برای مبلمان، این است که بهتر از چوب‌های دیگر منبت کاری شده و پس از رنگ زدن ترک بر نمی‌دارد.
چوب‌های صنعتی
چوب‌های صنعتی به طور طبیعی در محیط وجود ندارند و با فرآوری تولید می‌شوند. چوب‌های صنعتی برای داشتن برخی از خصوصیات یا ویژگی‌ها معمولاً دستکاری می‌شوند. نمونه‌های چوب‌های صنعتی شامل تخته سه‌لا، تخته رشته جهت‌دار، تخته فیبر با تراکم متوسط و تخته کامپوزیت می‌باشند.
بهترین چوب برای مبلمان
برای اینکه بهترین گزینه را برای مبلمان خود انتخاب کنید، در ابتدا باید سبک و توقعات خود را مشخص کنید. بهترین چوب برای مبلمان سلطنتی با بهترین چوب برای مبلمان راحتی و استیل تفاوت‌هایی دارد. فاکتورهایی مانند قیمت مبلمان، سبک، حکاکی چوب و مدت زمانی که در نظر دارید از مبلمان استفاده کنید، همگی برای انتخاب چوب مبلمان مهم هستند.
هر چه کیفیت چوب‌های استفاده شده در مبلمان بالاتر باشد، دوام و ماندگاری بیشتری را تجربه خواهید کرد. چوب گردو و راش جزء چوب‌های گران و مرغوب برای تولید مبلمان هستند و برای مبلمان راحتی بهتر است این دو چوب را در نظر داشته باشید تا طولانی مدت‌تر از آن‌ها استفاده کنید.
در مبلهای سلطنتی چوب‌های سنگینی مانند راش، گردو و گیلاس بهترین گزینه‌ها هستند، چون در دسته‌های مبلمان و تاج‌ها ظرافت و ایجاد طرح‌ها اهمیت زیادی پیدا می‌کند. در ساخت مبلهای سلطنتی چوب‌های صنوبر و روسی کمتر به چشم می‌خورد و این به این علت است که به دلیل سخت بودن، امکان منبت کاری بر روی آن‌ها وجود ندارد.
در هنگام انتخاب مبلمان چه نکاتی مهم است؟
در حال حاضر نحوه چیدمان و دکوراسیون خانه اهمیت بسیار زیادی دارد و دقت به جنس بدنه و چوب به کار رفته در آن، ارتفاع دسته‌ها و ساختار مبل از موارد مهمی است که باید به آن‌ها توجه کرد.
- در انتخاب مبلمان با چوب مرغوب به سمت مراکزی بروید که چندین سال در این حوزه فعالیت می‌کنند.
- به روکش خارجی مبلمان توجه کنید. گاهاً مبلمان به وسیله چوب طبیعی ساخته شده و هیچ لایه‌ای بر روی سطح چوب قرار نگرفته است و در مواقعی از رنگ و مواد دیگر برای پوشاندن سطح خارجی استفاده می‌کنند، که در ابتدا باید گزینه‌ی مدنظر را در نظر بگیرید و سپس خرید مبلمان را انجام دهید.
- در هنگام خرید مبلمان تمام سطح چوب را با دقت بررسی کنید که خراشیدگی، بریدگی و ساییدگی نداشته باشد.
- برای یک خرید مطمئن، بهتر است از فروشنده و یا مراکز، گواهی کیفیت را دریافت کنید.
- اگرچه تشخیص و شناسایی انواع چوب مبلمان در ابتدا کاری سخت و دشوار است، اما با کمی دقت و مطالعه می‌توانید انتخابی عالی داشته باشید و در خرید خود دچار اشتباه نشوید.
نکات مهم برای نگهداری صحیح چوب مبلمان
مراقبت صحیح و اصولی از مبلمان عمر آن‌ها را طولانی‌تر و بهینه‌تر می‌کند، پس با در نظر گرفتن نکات زیر می‌توانید چندین سال از مبلمان خود استفاده کنید.
- در صورت کثیف شدن مبلمان، بهتر است از تکنسین کمک بگیرید تا با دستگاه‌های مخصوص مبلشویی آن‌ها را تمیز کند.
- در صورتی که خرده چوب یا گرده چوب را در زیر مبل مشاهده کردید، احتمال حمله موریانه وجود دارد و بهتر است با تکنسین‌های مبل‌سازی در ارتباط باشید.
- از قرار دادن اشیای تیز بر روی مبلمان خودداری کنید، چون امکان کنده شدن رنگ چوب به‌وسیله‌ی اشیای تیز وجود دارد.
- به هیچ وجه مبلمان را روی زمین نکشید، چون انجام این کار منجر به ترک برداشتن و شکستن پایه‌ها می‌شود.
- ترک‌های ایجاد شده بر روی چوب مبلمان را جدی بگیرید.
- در صورتی که قسمتی از مبلمان لکه‌دار شد، هرگز آن را با آب نشویید و از واکس‌های مخصوص مبلمان استفاده کنید.
- هرگز چوب مبلمان، مخصوصاً قسمت‌هایی که رنگ آن از بین رفته را خیس نکنید، چون آب به داخل بافت آن نفوذ کرده و باد می‌کند.
سخن نهایی
همانطور که در این مقاله به آن اشاره کردیم، انواع چوب‌های بکار رفته در ساخت مبلمان، تاثیر زیادی در کارایی و زیبایی دارند، اما در نظر داشته باشید لزوماً گران‌ترین چوب‌ها همیشه بهترین نیستند و قبل از خرید باید به درستی تمامی نیازها و خواسته‌های خود را مشخص کنید تا انتخابی عالی، طبق سلیقه و سبک مد نظر خود داشته باشید. امیدواریم با کمک این مقاله بتوانید انتخابی هوشمندانه و مناسب داشته باشید.
